Oneens met het schooladvies? Dit zijn 7 stappen die je kunt ondernemen

Sinds 2015 is de observatie en beoordeling van de leerkracht leidend geworden in de vorming van het schooladvies. Alhoewel de leerkracht veel weet over de ontwikkeling van zijn of haar leerlingen vertelt deze waarneming bij sommige leerlingen niet het hele verhaal. Factoren die niet zichtbaar zijn voor de leerkracht kunnen ook van invloed zijn.

Wat als je het gevoel hebt dat bij jouw kind niet naar het hele plaatje wordt gekeken? Wat kun je dan doen als ouder? En waar begin je?

Onze orthopedagogen ontvangen deze vragen bijna dagelijks en hebben al honderden kinderen en ouders met succes geholpen. Uit de ervaringen die zijn opgedaan hebben zij deze 7 stappen opgesteld.

---

Stap 1: Ga in constructief gesprek met de leerkracht

De leerkracht bepaald zijn schooladvies aan de hand van de volgende informatiebronnen:

• De gegevens uit het leerlingvolgsysteem van de afgelopen jaren. Er wordt vooral gekeken naar de kennis en vaardigheden opgedaan in groep 6, 7 en 8. Rekenen en de Nederlandse taal is hierin erg belangrijk. Ook staat hier informatie in over de sociaal-emotionele ontwikkeling zoals waargenomen door de leerkrachten.
• De sociaal-emotionele ontwikkeling van je kind zoals waargenomen op school.
• De werkhouding en motivatie zoals waargenomen op school.
• De concentratie zoals waargenomen op school.

Maar ook de visie van de ouders en leerling wordt meegenomen in het besluit van de leerkracht!

Het is daarom een goede stap om constructief het gesprek aan te gaan. Zeker als er nog veel onduidelijkheden bestaan. Begin hier wel tijdig mee. Hoe eerder het gesprek wordt aangegaan hoe meer kans dat het schooladvies uiteindelijk wordt aangepast.

Constructief betekent opbouwend. Het is dus belangrijk om een strategie te hebben.

Wij hebben een aantal tips voor je opgeschreven die je daarbij gaan helpen:

De voorbereiding:

• Bekijk of vraag de schoolgids op, basisscholen zijn verplicht om ouders via de schoolgids te informeren  over het eigen schoolbeleid en regels rond het eindadvies
• Bedenk wat het doel moet zijn van het gesprek. Bedenk bijvoorbeeld al na over een mogelijke oplossing (zie ook stap 3, 4 en 5).
• Maak een overzicht uit de gegevens van het Leerlingvolgsysteem.
• Maak een lijstje met argumenten en tegenargumenten.

Tijdens het gesprek:

• Neem je kind mee naar het gesprek. Zo kan je kind zijn of haar wens uitspreken en zelf aan de leerkracht uitleggen waar zijn of haar ambitie ligt. Het is de leerkracht dan duidelijk dat het kind zelf ook de motivatie heeft
• Vraag om een onderbouwing van het schooladvies
• Toon begrip voor de twijfels die er mogelijk zijn bij de leerkracht
• Vertel jouw kant van het verhaal, doe dit opbouwend en zonder in de aanval te gaan
• Draag je bedachte oplossing voor.

---

Stap 2: Vraag om een meervoudig advies

Basisscholen kunnen een enkelvoudig schooladvies voor één schoolsoort geven, bijvoorbeeld een advies voor vmbo-tl. Maar het is ook mogelijk dat er een meervoudig of dubbel schooladvies wordt gegeven, bijvoorbeeld een advies voor vmbo-t/havo.

De school is niet verplicht om een meervoudig schooladvies af te geven maar als het visieverschil tussen 2 middelbare schoolniveau´s ligt is dit altijd het bespreken waard. Veel middelbare scholen hebben gemengde brugklassen. Informeer bij middelbare scholen in de buurt of zij gemengde brugklassen aanbieden.

---

Stap 3: Vraag een intelligentietest aan

Wanneer je het gevoel hebt dat de school geen juist beeld heeft van de cognitieve capaciteiten van je kind, zou je zijn of haar intelligentie kunnen laten testen in de vorm van een second opinion.

De 2 meest gangbare intelligentietesten zijn de NIO en WISC:

NIO (Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau)

Wat is het?

De NIO is een intelligentietest die speciaal is ontwikkeld en genormeerd voor het bepalen van het beste onderwijsniveau. De NIO kan individueel of groepsgewijs worden afgenomen.

Wat bereik je ermee?

De NIO geeft een advies op basis van het intelligentieniveau van de leerling. De NIO-uitslag geeft onder andere aan hoe goed de leerling presteert, variërend van ‘zeer laag’ tot ‘zeer hoog’, ten opzichte van de verschillende onderwijstypen.

Waar kan je de NIO laten afnemen?

Sommige scholen nemen in groep 8 de NIO groepsgewijs af. Daarnaast kun je de NIO individueel laten afnemen door een BIG geregistreerde psycholoog of orthopedagoog

WISC (Wechsler Intelligence Scale for Childeren)

Wat is het?

De WISC is een uitgebreide, brede intelligentietest die individueel wordt afgenomen. Deze kan bijvoorbeeld afgenomen worden als de NIO-toets in het afgelopen jaar al een keer is gemaakt. De WISC geeft een dieper inzicht dan de NIO.

Wat bereik je ermee?

De orthopedagoog of psycholoog die de test afneemt observeert tijdens de test ook o.a. de aanpak, concentratie, omgang met foutjes en het werktempo. Door de testscores aan de observatie te verbinden, kan een preciezer advies gegeven worden over het bepalen van het onderwijsniveau maar ook over het leerniveau, de leeraanpak en eventuele ondersteuning.

Waar kan je de WISC laten afnemen

Alleen door een BIG geregistreerde psycholoog of orthopedagoog.

Belangrijk: wanneer je besluit buiten de school een intelligentietest bij je kind af te laten nemen licht dan altijd eerst de leerkracht in. Zo voorkom je dat de leerkracht zich gepasseerd voelt en minder bereid is om het schooladvies aan te passen.

---

Stap 4: Ga een stapje verder dan een intelligentietest. Vraag een Kwadrantonderzoek aan!

Een intelligentie test vertelt maar één kant van het verhaal. Bedenk hierbij ook dat intelligentie niet als belangrijkste factor voor het schooladvies mag worden beschouwd. Om je visie en invloed kracht bij te zetten is het daarom belangrijk dat er naar meerdere factoren wordt gekeken. Met een Kwadrantonderzoek kan dat.

Het Kwadrantmodel

Met het Kwadrantmodel wordt aangetoond wat de samenhang is tussen kunnen (de intelligentie), willen (de motivatie en het zelfbeeld), het doen (het zichtbare gedrag) en het presteren (de leerprestaties en opgedane vaardigheden) van je kind.

Dit kan door naast een intelligentietest gericht onderzoek af te nemen en de uitkomsten simpelweg te visualiseren in vier vakjes, het Kwadrant.

Op het Kwadrant is in één oogopslag te overzien of je kind presteert naar zijn of haar kunnen. En of het schooladvies op zijn plaats of het dient aangepast te worden.

Het helpt ook oorzaken van leer- of sociaal-emotionele problemen bloot te leggen door te kijken waar problematische verschillen ontstaan tussen kunnen en presteren en willen en doen.

Omdat het Kwadrant overzichtelijk en helder te lezen is kan het gemakkelijk gedeeld worden met de leerkracht op school. Daarnaast zijn veel scholen in Nederland bekend met het Kwadrantmodel.

Kwadrant aanvragen?

• Wij bieden een Kwadrantonderzoek aan wat speciaal op maat gemaakt is voor een second opinion voor het schooladvies. Bekijk hier wat de mogelijkheden zijn.

---

Stap 5: De eindtoets heeft invloed op het definitieve schooladvies

Een hoge score op de eindtoets kan de aanleiding zijn om het schooladvies bij te stellen. Een bijstelling naar beneden is niet toegestaan.

Bijstelling is niet verplicht maar heroverweging over het schooladvies wel. Verhoogt de school het advies niet, dan is de school verplicht dit te motiveren. In 2016 had 1 op de 3 leerlingen recht op heroverweging na de uitslag van de eindtoets.

Je kunt ervoor kiezen om je kind voor te bereiden op de eindtoets. Dit kan als voordeel hebben dat je kind met meer focus en motivatie de eindtoets zal maken.

Kijk wel uit voor overdaad. Wij zeggen altijd: ¨Haal uit je kind wat erin zit, niet minder maar ook niet meer¨ 🙂

Wat kun je doen als je kind wilt voorbereiden?

Je kind zelf ondersteunen:

• Informeer de leerkracht waar je kind nog moeite mee heeft en vraag huiswerk mee te geven.
• Zoek oefeningen op internet die hierbij aansluiten. Kijk bijvoorbeeld eens op Spelletjesplein of Kids4cito voor gratis cito oefeningen.
• Ga elke dag een half uurtje samen zitten om de oefeningen door te nemen.
• Probeer je kind te motiveren. Uit je waardering wanneer je kind een taak heeft volbracht.
• Kijk uit voor overstimulatie. Dit kan toetsstress activeren en dus een tegendraads effect hebben. Last zo nodig een pauze in.

Je kind laten ondersteunen:

Je kunt er ook voor kiezen om je kind door een professional te laten ondersteunen.  

Er zijn 2 mogelijkheden:

• Door een speciaal citotrainingsprogramma.
• Of voor een meer op maat aanpak kun je je kind laten ondersteunen door een remedial teacher. Een remedial teacher zal ook aandacht schenken aan de persoonlijke leerstijl en sociaal-emotionele factoren van je kind.

Kijk ook hier uit met overstimulatie om toetsstress en faalangst te voorkomen.

---

Stap 6: Ga al in gesprek met middelbare scholen

Alhoewel het schooladvies leidend is, is het niet bindend. Dit houdt in dat middelbare scholen zich niet aan het schooladvies hoeven te houden. Het kan zijn dat middelbare scholen bij jou in de buurt openstaan voor aanvullende informatie. Temeer omdat middelbare scholen vaak gemengde brugklassen aanbieden.

• Bekijk hier wat middelbare scholen in jouw buurt aanbieden.

---

Stap 7: Dien een klacht in bij de klachtencommissie

Mochten de vorige stappen niets opleveren dan kun je nog een klacht indienen bij de klachtencommissie. Welke klachtencommissie dat is staat in de schoolgids of op de website van de school. Veel scholen zijn aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) van Onderwijsgeschillen.

Artikel 14 van de Wpo bepaalt dat zowel openbare als bijzondere basisscholen verplicht zijn een regeling te treffen voor de behandeling van klachten. In deze klachtenregeling dient minimaal vermeld te zijn welke klachtencommissie de klachten behandelt en de wijze waarop de klachtencommissie haar werkzaamheden verricht.

Een klachtencommissie onderzoekt de ingediende klacht en brengt advies uit aan de directeur van de basisschool over de gegrondheid van de klacht. De klachtencommissie kan in haar advies een aanbeveling doen over door de directeur te nemen maatregelen.

Als laatste strohalm, mocht de weg naar de klachtencommissie niets opleveren, kun je een rechtszaak aanspannen tegen de school. Wij adviseren echter om in gesprek te blijven. Een rechtszaak wordt niet zomaar gewonnen en kan vervelende consequenties hebben. Alleen in extreme gevallen zou dit een uitkomst kunnen zijn.

Advies op maat

• Wil je meer weten over wat de mogelijkheden voor jouw kind zijn? Wij bieden gratis adviesgesprekken aan met onze orthopedagogen! Kijk hier voor meer informatie.